Genero eta estereotipoak (Bideoak)

ZER DA NORMALA IZATEA?

Gizartearentzako “normala” izatea, berak inposatutako arau, norma zein estereotipo guztiak betetzen dituena da. Baina ba al dago norbait gizarte guztietan norma guzti hauek betetzen dituenik? EZ, normala izatea ezinezkoa da, hortaz guretzat kontzeptu hori ez da existitzen. Gizarteak sortu duen kontzeptu bat da, homogeneotasunarekin bat datorrena, gizartea kontrolpean eduki ahal izateko.

ZERTAN GARA DESBERDINAK TALDEKIDEAK….

DESBERDINTASUNAK	AMANKOMUNAK
-Fisikoki, altura, ile kolorea... -Betaurrekoak. -Izateko era. -Familia eredua.	-Zuriak. Pribilegioak geure eskura. -Neskak. -Haur Hezkuntzako ikasleak. -Ama hizkuntza euskara.

1. GENEROA ETA ESTEREOTIPOAK

1.1. Nola jantziko zenukeen zure alaba edo semea?

Kolore neutroekin eta ez neska arrosarekin eta mutila urdinarekin. Edozein kolore erabiliko genuke.

1.2. Zenbat neska edo mutil zaudete klasean?

 Bi mutil eta gainontzekoa neskak,  %99a neskak.

1.3. Gradu zehatzak daude neska edo mutilei zuzenduta?

Graduak badaude maskulinizatuak eta feminizatuak, adibidez ingeniaritza (mutilak) edota zaintza lanak, erizaintza (neskak).

1.4. Lan arloan desberdintasunik ba al dago?

Noski, kristalezko sabaia existitzen da. Emakumeek inoiz ez dute izango gizonezkoek baino postu altuagoa, emakumezkoak haurrak edukitzerako orduan ondo pentsatu behar dute beraien lana galtzeko arriskua izan dezaketelako. Gainera, soldatak ere askoz baxuagoak dira emakumezkoenak, gizonezkoenak baino.

1.5. Anai arreben arteko desberdintasunik badago?

Bai, batez ere neskei gehiago exigitzen zaie mutilei baino. Neskak, askoz gehiago babesten eta kontrolatzen dira: kontuz, ez joan bakarrik etxera.

“Sobreprotekzioa” da hori adierazteko hitza.

1.6. Modako estereotipoak. Aztertu bi portadak. Zein ideia/mezu eskaintzen du formalki zein edukien aldetik?

	SUPERHOMBRE	GLAMOUR
Forma	-Urdin-berde kolorea. -Izena (indarra)	-Arroxa kolorea. -Glamurra, liraina, fina...
Edukiak	-Mutilen esterotipo perfektua. -Perfektua izateko tips. -Kamixeta gabe. -Bere izaera pribilegiatua enpoderatzeko.	-Tapatuta. -Neska manikiak, perfektuak. -Forman egoteko, perfektua izateko tips. -Indirektamente esan fisikoki nola egon behar zaren. -Bikotea nola mantendu. -Gizon emakume harreman heterosexuala bultzatu.

1.8. Estetikaren aldetik, estereotipoak existitzen al dira? Gure gizartean zein estereotipo daudela uste duzu? Ipini ereduak.

Gaur egungo gizartean azalekoa da estereotipoak existitzen direla eta ezin dugu ukatu emakumezkoei askoz gehiago inposatzen zaizkiela gizonezkoei baino.

Bai, noski estereotipoak badaude. Alde batetik, emakumeak; altuak, argalak, bular eta ipurdi “handi”dunak (90-60-90), ile horiak, begi deigarriak, kirolariak, inteligenteak eta ikasketadunak izatea da gizarteak eskatzen duena. Emakumezkoak, gona edo soineko motz eta estuak eta izugarrizko takoiak eraman behar izaten dituzte. Horretaz gain, makilajeak pisu handia dauka, hori gabe ez baita “look”a osatzen.

Gizonezkoak aldiz, mota ezberdinetakoak daudela ikusi dezakegu kanpora begirako itxura erakusten duten lanbideetan adibidez. Fisikoki ez zaie emakumezkoei bezain beste exigitzen. Hala ere, badaude gimnasioan eguna pasatzen dutenak beraien gorputza tonifikatzen, hondartzan “moreno” jartzen, orrazkera antzekoak dituzte denek eta janzkerari dagokionez, galtza estuak geroz eta modakoagoak dira eta kamiseta zein jertseak ere bai. Lanerako traje dotoreek ere fama handia hartu dute.

1.9. Beste kultura batzuetan gure estereotipo berak al dituzte estetikan? Eta beste garai/aro batzuetan berdinak al ziren? Ipini ereduak

Batzuetan bai, baina beste batzuetan beste mota bateko estereotipoak existitzen dira. Egia da beste garai edo aroetan ezberdinak zirela estereotipoak. Nobleak zirenak azal zuria zuten eta aldiz langileek beltzarana. Gaur egun, kultura batzuetan pertsona lodia izatea ez dago gaizki ikusia, edota zuria izatea. Kultura okzidentalean aldiz, hori kritikatu egiten da eta bazterkeria edo diskriminazio egoerak areagotzen dira.

Telebistako iragarkietan, neskak argaltzeko pastilak saltzen dituzte, neskei zuzenki adieraziz argal egon behar dutela eta horretarako dieta bat mantendu behar dutela.  

1.10. Ikusi duzue “Mikromatxismo” bideoak. Zabalduta dago? Neska ala mutila izanda, horrelakorik ezagutu duzue? Nola sentitu zarete? Garrantzia kentzen diogu -brometan ari direla, “ligatu” nahi du-, berehala desenkusatzen dugu?

Noski, egunero bizi da.“Mikromatxismoak gizonezkoek egunerokotasunean egiten dituzten maniobrak dira, emakumeen gainean duten boterea baieztatzeko edo defendatzeko. Izendapen gehiago ere badituzte mikromatxismoek: tirania txikia, indarkeria biguna edo leuna, pertsonen arteko terrorismoa edo geroz eta gehiago hedatzen ari den indarkeria sotila”. Bai, ezagutu dugu eta gainera testuiguru ezberdin askotan. Gaizki sentitze da pertsona horrelakoetan, izan daiteke farran, kalean, kirol egiten, hondartzan...Irainduta, erasotuta eta gutxietsita sentitzen gara. Ez dute eskubiderik horrelakorik esan edo egiteko, beste inoren gaineko juizioak egiten baitituzte. Guk ez, baina askok bai hartzen dute barregarritzat. Kontzientzia kontua da eta guk emakumeok gure aldetik erantzun bat ematea beharrezkoa da, beti ere enpoderatuak sentitzen bagara.

2. ANIZTASUNAREN AURREAN, ZER?

2. 1. Ur Handitan saioa ikusi. Aniztasunaren ideiaren zabalpenerako eta moduluko lanerako interesgarriak izan daitezkeen ideiak jaso.

-   Onarpena egon behar da beti. Besteak zu onartu behar zaitu, zuk bestea onartu beharko zenuke; guzti hau beti ere errespetuz eta norbere izateko modua zein ezaugarriak kontuan izanik..

-       Errespetua beharrezkoa da bizikidetzarako.

-   Besteen onarpena modu batean edo bestean bilatzeko, pertsonak edozer gauza egiteko prest daude; nahiz eta bere gustukoa ez izan, beharrezkotzat ikusten du bizia ematea adibidez.

-      “Desberdina” den horrek izan ditzazkeen zailtasunak kontuan izan behar dira.

-       Entzuteko eta laguntzeko prest egon behar da.

-    Besteen lekuan jartzen jakin behar dugu. Besteak sentitu dezaketen hori zer den jakiteko. Enpatia.

-      Tratu txarrak pairatzen dituzte onartuak ez direnak.

-   Mina eta sufrimendua ez dira ahazten, beraz hori ekiditeko beharrezkoa da mota
   honetako bazterkeria egoerak saihestea.

2.2.  FRIENDS Bideoei egokitzen zaizkien izenburuak hautatu

1	Laguntasuna. Pertsona bakar bat baino gehiago izanez gero, indar gehiago dugu.
2	Hitzak eraso bihurtu daitezke.
3	Desberdin izateak ez du esan nahi ez garenik existitzen.
4	Erasoa edozein lekutan eman daiteke, kontuan izan.
5	Nahiz eta zure inguruan jendea egon, baztertuta sentitu edo egon zaitezke.
6	Bullying-a leku guztietan dago, nahiz eta guk ez antzeman.

2.4.. Azken bideoei buruzko galderak erantzun:

a)     Aniztasuna ikuspegitik hor agertzen diren jazarpenak edo diskriminazioak, ze motakoak dira?

-        funtzionala

-        fisikoak, zuzenka edo zeharkakoak

-        ahozkoak

-        sozialak

-        arrazakeria

-        janzkera edo izakera

-        ciberbulling

b)     Bideoaren protagonista, nola sentituko da? Noizbait, horrelako egoera batean ikusi duzu zure burua edo beste testuinguruan horrelakoak jasan dituen pertsonaren bat ezagutu duzu?

Bideoko pertsonak gaizki, baztertuta, bakarrik sentituko lirateke. Inork ulertuko ez baliete bezala. Talde presioaren menpe, onartuak sentitzeko.

Bai, ezagutu dugu horrelako kasuak eta esan beharra dugu ez dela batere aproposa ezta zibila, horrelako kasuetan parte hartzea edota ikustea eta ezer egin gabe geratzea.

c)     Jazarpenak edo diskriminazioak egiten dituztenak zeintzuk dira, zergatik egiten dituzte horrelakoak? nola sentitzen dira?

Horrelako pertsonak, noizbait jazarpena sentitu duelako, etxeko giroa ez dutelako ona, besteak baino gehiago sentitzeko, besteen aurrean hobeto geratzeko, etxean horrelakorik ikusi dutelako… etab izan daiteke. Gehienetan, horrelako pertsonak, gaizki sentitzen dira beraien buruarekin, eta egoera horretatik ihes egiteko egiten dute.

d)     Eta ikusleak edo lekukoak, zer egiten dute? zergatik uste duzu horrela jokatzen dutela? nola sentitzen dira?

 Ikusleak beldur dira beraiei horrelakorik egin diezaioketen pentsatzeak. Horren ondorioz, erasotzailearen alde jartzen dira nahiz eta jakin, jokabidea bidezkoa ez dela. Horregatik, esan dezakegu ikusleak, beldurtuta, lotsatuta… etab egon daitezkeela.

Calcuta ondoaneko jardunaldiak gai ezberdinen inguruko hausnarketa egiteko aukera eman digu. Hona hemen gure hausnarketa:

Nahiz eta aniztasunaren inguruko ezagutza zabalak eskuratu ditugun lauhileko honetan zehar, Calcuta ondoko jardunaldiari esker geure ikuspegia zabaldu eta errealitatea beste betaurreko batzuekin ikusteko aukera eman zitzaigun. Burututako jarduera eta hausnarketek; berdintasuna, aniztasuna, ugaritasuna, desberdintasuna, onarpena, errespetua, enpatia, inklusioa, Eurozentrismoa eta aniztasunarekin lotutako bestelako kontzeptu eta baloreak lantzea zuen helburu. Beti ere, gizarteko esterotipoak hautsiz. 

            Bigarren zatian, gure kasuan, mapa mundiaren lana jorratu genuen. Bertan, hainbat kontzepturen inguruan hausnartu genuen. Esaterako, gure mapa mundian Europa maparen erdian jarrita dago beste kontinenteak gurearen inguruan jarrita eta ezin aipatu gabe utzi kontinente bakoitzaren tamaina irrealak. Beste ikuspuntu batetik ikusten badugu mapa, beste perspektiba batekin ikusi genezake eta horretaz ez gara konturatzen. Azken finean, geure errealitatearen erosotasunean bizi gara eta honek geure ikuspuntutik zein bizimodutik haratago zer dagoen kontziente ez izatea eragiten du. Honek, hainbat ondorio ateratzera eraman gintuen. Potentzia mundialak beste herrialdeen gainetik daude, diruak dena mugitzen du, gizon txuri, dirudun eta okzidentalak (androzentrismoa) lagundurik, bera gizarteko erreferente izanez eta berarengandik desberdina den guzti hori, emakumea esaterako, alde batera utziz, gizonen menpeko bihurtuz.

Eurozentrismoa besteak baino hobeagoak sentitzea, besteak gutxiestea eta gizartearen erreferenteak ez izatera bultzatzea eta besteen menpekoak izatea eramaten du, Europarren kultura identitatea nagusituz.  Bestalde, talde txikitan ere besteen onarpena bilatzen dugu, beldurra diogulako desberdin izateari eta pertenentzia sentimendua galtzeari edo ez izateari. Azken finean, norma zehatz batzuk ez jarraitzeagatik baztertua izatea.  

Honekin kontuan hartu behar dugu, ez dela gizartearen errua bakarrik, baizik eta talde, arraza, esterotipoak arauak... jarraitzen ditugula onartuak izateko eta gaizki begiratua ez izateko. Ondorioz, homogeneotasuna bilatzen dugu singulartasuna eta berezitasuna aldera batera utziz. Homogeneotasunak, denak berdinak izateak eta kultura bakarra partekatzea eta jarraitzea darama, aniztasun hori hautsiz. Honela, gizarte estrukturaren kontrola sustatzen du, errazagoa izanez identitate bakarrarekin lan egitea. Homogeneotasunaren ideia hautsi behar dugu, kultura integratzailerako bidea jarraituz eta ezberdintasun hori onartuz. Ezberdintasun hori, estimatu edo aitortzeko ezinbestekoa izango da hezkuntza inklusibo baten ildotik jarraitzea. Hau da, ez da nahikoa ezberdin den hori onartzea (integrazioa) hortik haratago joan behar da guztien parte hartze eta entzute aktiboa sustatuz, komunitate sentimendua bultzatuz. Ez da nahikoa haiek gizartean onartuak izatea soilik, baizik eta, beraiek gizartearen parte direla eta onartzen ditugula sentitu behar dute, horretarako hauen parte hartze aktiboa bermatuz gizartean.

Calcuta ondoan

    Nahiz eta aniztasunaren inguruko ezagutza zabalak eskuratu ditugun lauhileko honetan zehar, Calcuta ondoko jardunaldiari esker geure ikuspegia zabaldu eta errealitatea beste betaurreko batzuekin ikusteko aukera eman zigun. Burututako jarduera eta hausnarketek; berdintasuna, aniztasuna, ugaritasuna, desberdintasuna, onarpena, errespetua, enpatia, inklusioa, Eurozentrismoa eta aniztasunarekin lotutako bestelako kontzeptu eta baloreak lantzea zuen helburu. Beti ere, gizarteko esterotipoak hautsiz. 

    Bigarren zatian, gure kasuan, mapa mundiaren lana jorratu genuen. Bertan, hainbat kontzepturen inguruan hausnartu genuen. Esaterako, gure mapa mundian Europa maparen erdian jarrita dago beste kontinenteak gurearen inguruan jarrita eta ezin aipatu gabe utzi kontinente bakoitzaren tamaina irrealak. Beste ikuspuntu batetik ikusten badugu mapa, beste perspektiba batekin ikusi genezake eta horretaz ez gara konturatzen. Azken finean, geure errealitatearen erosotasunean bizi gara eta honek geure ikuspuntutik zein bizimodutik haratago zer dagoen kontziente ez izatea eragiten du. Honek, hainbat ondorio ateratzera eraman gintuen. Potentzia mundialak beste herrialdeen gainetik daude, diruak dena mugitzen du, gizon txuri, dirudun eta okzidentalak (androzentrismoa) lagundurik, bera gizarteko erreferente izanez eta berarengandik desberdina den guzti hori, emakumea esaterako, alde batera utziz, gizonen menpeko bihurtuz. 

    Eurozentrismoa besteak baino hobeagoak sentitzea, besteak gutxiestea eta gizartearen erreferenteak ez izatera bultzatzea eta besteen menpekoak izatea eramaten du, Europarren kultura identitatea nagusituz. Bestalde, talde txikitan ere besteen onarpena bilatzen dugu, beldurra diogulako desberdin izateari eta pertenentzia sentimendua galtzeari edo ez izateari. Azken finean, norma zehatz batzuk ez jarraitzeagatik baztertua izatea. 

    Honekin kontuan hartu behar dugu, ez dela gizartearen errua bakarrik, baizik eta talde, arraza, esterotipoak arauak… jarraitzen ditugula onartuak izateko eta gaizki begiratua ez izateko. Ondorioz, homogeneotasuna bilatzen dugu singulartasuna eta berezitasuna aldera batera utziz. Homogeneotasunak, denak berdinak izateak eta kultura bakarra partekatzea eta jarraitzea darama, aniztasun hori hautsiz. Honela, gizarte estrukturaren kontrola sustatzen du, errazagoa izanez identitate bakarrarekin lan egitea. Homogeneotasunaren ideia hautsi behar dugu, kultura integratzailerako bidea jarraituz eta ezberdintasun hori onartuz. Ezberdintasun hori, estimatu edo aitortzeko ezinbestekoa izango da hezkuntza inklusibo baten ildotik jarraitzea. Hau da, ez da nahikoa ezberdin den hori onartzea (integrazioa) hortik haratago joan behar da guztien parte hartze eta entzute aktiboa sustatuz, komunitate sentimendua bultzatuz. Ez da nahikoa haiek gizartean onartuak izatea soilik, baizik eta, beraiek gizartearen parte direla eta onartzen ditugula sentitu behar dute, horretarako hauen parte hartze aktiboa bermatuz gizartean.

Quinto día, valores de los dibujos animados y creando una historia con imágenes. 25 de febrero

     En la clase anterior, comenzamos a elegir unos dibujos animados en parejas y decidir que valores positivos y negativos nos transmiten esos dibujos. En el día de hoy, hemos seguido con ese ejercicio y una vez terminado, cada pareja hemos actuado representando el dibujo animado que hemos elegido. Acto seguido, dialogamos en parejas sobre los valores positivos y negativos que nos trasmiten y después reflexionamos entre toda la clase. Según íbamos reflexionando y aportando ideas al grupo, la profesora nos daba unas imágenes con unos dibujos, como comenzó a hacer en la anterior clase. Cada dibujo tenia una forma, un color distinto... de los cuales estuvimos comentando y reflexionando. La profesora, comenzó a colocar una imagen que daría pie a la historia que nos íbamos a inventar entre todos, dándole un inicio a esta con la primera imagen seguida por una frase. Este último ejercicio me gustó mucho y me pareció muy útil para ponerlo en práctica en Educación Infantil. Ya que con esta actividad, a parte de trabajar la creatividad, puede servir para trabajar valores relacionados con la diversidad, para conocer a cada niño y niña, para respetar a los demás, para empatizar, además de para trabajar las emociones. 

    Una vez terminado el ejercicio, la profesora Nesi nos trajo unos regalos.¡Que contentos nos ponemos todos cuando nos hacen un regalo! Eran dos plantas, un cactus y una planta de la familia de las cupresacias. Ahora nuestro reto es cuidar de ellas y para ello debemos conocerlas y saber cuales son sus necesidades; cuanta agua necesitan, cada cuanto hay que regarlas, cuando necesitan cambiar de maceta, etc. Siendo esto una metáfora que hace referencia a la diversidad.

    Esta metáfora nos ha servido para entender que aunque parezcamos de una manera o tengamos unas características aparentes, podemos tener otras que no se ven y que hay que descubrir poco a poco para poder entender sus necesidades y saber responderlas. El cactus, aparentemente es fuerte por sus pinchos, pero por dentro, tiene su lado tierno, ya que está compuesta por agua. Ademas, es autosuficiente, ya que no necesita mucha agua exterior por tener agua en su interior. Con esto, podemos ver, que puede que tengamos unos prejuicios hacia nuestros alumnos por el físico pero hay que conocerlos más a fondo para saber como son realmente por dentro. En cambio, la otra planta es bastante desconocida, pero aparentemente, parece más débil que el cactus. Aún así no podemos caer en los prejuicios, debemos conocerla poco a poco y ver cuales son sus necesidades y que es lo que podemos aportarle.

Haur eta gazte literatura

Gelan landu genituen ipuin ezberdinek aniztasuna lantzeko aukera asko ematen dizkigute, batzuk beste batzuek baino gehiago. Aniztasunarekin lotuta, gai ezberdinak jorratzen dira, hortaz, baliagarria eta interesgarria iruditzen zaigu ipuinak Haur Hezkuntzan erabiltzea haurrei balioak transmititzeko. Horretarako, garrantzitsua da gaiak eta ipuinak ondo aukeratu eta aztertzea, hauen balorazioa egitea eta behin gelan lantzeko balio dutela eta prest ditugula erabakitzean praktikan jartzea.

Lanketa hau egin ahal izateko ez da soilik beharrezkoa edukia (testua) ilustrazioak ere pisu handia du. Honen bitartez, haurrek gaiari buruzko ulerkera askoz modu errealagoan barneratzen dute,  letrak irakurtzen ez jakin arren, irudiak interpretatzen badakitelako. Irudien koloreak eta formak zaindu behar dira emozioen lanketan laguntzen baitute, emozioak kolore tonuekin erlazionatu ditzakete. Bestetik, ipuinak irakurtzea edo kontatzea bi kontzeptu desberdin dira, batetik testuak dakarrena literalki helaraztea eta bestetik geure hitzekin liburuak dakarrena adieraztea geure moldaketak eginez eta entzulearen arreta geureganatuz.

Haur eta gazte literaturak aniztasunaren inguruko ideia zabaltzen zein garatzen laguntzen digute gai desberdinak jorratuz; familia eredu ezberdinak (Tango iritsita, hiru dira edo Arraroa), errefuxiatuak nola utzi behar duten beraien herrialdea edo etxea (Bidaia luzea), generoetatik sortze diren estereotipoak haustea eta LGTB kolektiboarekiko errespetua zein onarpena (Ni Nerea naiz edo Jazz), emakumeari urte luzeetan zehar atxikitu zaizkion estereotipoak hautsi (Hamahiru andere ausart), talde pertenentzia eta homogeneotasunarekin haustea (Elmer, Munstro Arroxa, Txori horia edo Zuria izan nahi zuen hartza), nahiz eta bi errealitate desberdinetan bizi denok bizikide gara, denok gizartearen parte izanez (Goikoak eta behekoak) edo maila sozioekonomiko desberdinak adieraziz (Tximeleta belarriak).

Nahiz eta guk sailkapen hau egin, esan beharra dago ipuin bakoitzak balore eta ezagutza zehatz bat baino gehiago transmititzen dituela. Hori dela eta, ezinbestekoa da liburua haurrei zuzendu aurretik irakasleak liburuaren azterketa bat egitea, transmititu nahi dituen baloreak azpimarratuz eta hauei garrantzia emanez edota beharrezko aldaketak eginez, mezu negatiboak ekiditeko. Adibidez, Zuria izan nahi zuen hartza liburuan honela zioen “Amak garbitu ninduen” zaintza emakumearen rolari atxikituz.

Ikasgelara lanketa bat egiteko eramango genukeen liburua Elmer izango litzateke. Liburuak elefanteetan ere homogeneotasunik ez dela existitzen azaltzen du modu batean. Elmer kolore askoz osaturiko elefantea da, eta beraz, arrazoi horrengatik desberdina sentitzen da, ez delako gainerako elefante guztiak bezalako kolorekoa.

Arraza ezberdineko edota azal kolore zein itxura fisiko ezberdineko jendea dagoela adierazi genezake liburu honen lanketan sakonduz, haurrei ulertaraziz denok ez garela zuri kolorekoak, edota itxura fisiko berdinekoak.

Haurrekin gela barruan hau landu ahal izateko, honako ideia hau bururatu zaigu: haurrei elefante bat marrazteko esango genieke, bakoitzak berak deritzon bezalakoa, bakoitzarentzat elefantea zer den ezberdina izango delako; denek interpretazio ezberdina egingo dute seguruenik, eta ilustratu ere ezberdin. Ondoren, elefantea koloreztatzeko eskatuko genieke, beraiek erabakiz bakoitzaren elefanteak zein kolore izango duen edo dituen. Hor ere, nabarituko da, bakoitzak pertzepzio bat duela, eta hortaz denak direla desberdinak.

Ariketa aprobetxatuko genuke, haurrak konturatu daitezen beraiek marraztutako elefanteen artean ere desberdintasunak daudela, bakoitza den bezalakoa dela eta hori dela bakarra egiten duena. Gizakiok ere halaxe garela konturatuko dira metafora horren bitartez. Kasu honetan elefanteekin egiten da lanketa, baina izan daiteke beste edozerekin egitea ere.

Berritzegune. 15 de febrero.

     Hoy ha venido Sagrario, la responsable de las TIC en el "Berritzegune" de Guipúzcoa. Nos ha hablado sobre su trabajo y de las TIC que se están incorporando tanto de las que se quieren incorporar en la escuela. 

    Para empezar, nos ha hablado del primer dispositivo que ella utilizó, "Macintosh clasic", que ella lo utilizaba para coger apuntes.  Es estuvo en el mercado durante 15 años. Con esto, se dio cuenta estos cambios podrían ser beneficiosos, es decir, utilizar tales dispositivos en la escuela, "ya que es muy distinto trabajar con las TIC o sin ellas", nos cuenta Sagrario. Decía que no era un proceso mejor o peor, sino diferente y del cual podemos sacar grandes provechos. 

   Cuando Sagrario terminó la carrera, hizo las oposiciones y seguido le llamarón para trabajar en una escuela, como orientadora de las TIC. A día de hoy, trabaja en el "Berritzegune", como he mencionado anteriormente. Los " Berritzegunes" son centros de formación, están organizados por zonas y trabajan como servicios de ayuda dirigidos a niveles de enseñanza fuera de la universidad. 

   Los objetivos que tienen son las siguientes; mejorar y renovar la intervención de la educación, poner al día al profesorado constantemente y ayudar al alumno con necesidades especiales en la educación. Para ello, los participantes del "Berritzegune" son; los asesores de diferentes etapas (Educación Infantil, Primaría y Secundaría), los asesores de programas fomentados por los directores innovadores de la educación (normalización del idioma, las TIC), los asesores de los alumnos y alumnas necesidades especiales en la educación y los escritores/ documentalistas. Según nos cuenta Sagrario, los trabajadores del "Berritzegune" no van a la escuela a inspeccionar, sino a ayudar y a promover la innovación. 

    

      Por otra parte, nos habló de lo que necesitamos para conseguir integrar las TIC en la escuela. Para empezar, se necesita asesoría dirigida a cambiar la tecnología y pedagogía a través de la educación de la red. También, debemos promover que las TIC se utilicen en el aula de forma adecuada para el aprendizaje. Por último, trabajar en colaboración con las escuelas. 

    En cuanto a la convocatoria de las TIC, diferenciamos el modelo de madurez, la red de la educación y el perfil de salida del alumnado. En cuanto al modelo de madurez, distinguimos el nivel de competencia y capacidad que tiene una escuela, es decir, como utilizan las TIC en el proceso de aprendizaje de los alumnos. Hay unos sellos y con ellos se valora el nivel que tienen, por ejemplo, el de color verde significa que tienen el nivel básico. En el caso de la red de la educación, es una iniciativa que tiene en marcha el Gobierno Vasco para llegar al alumnado (están probando nuevos caminos). Por último, el perfil de salida del alumnado es el nivel que el alumno tiene cuando acaba una etapa de aprendizaje (en este caso, en cuanto a las TIC), el nivel puede ser básico, mediano o avanzado.

   A continuación, nos habló sobre las competencias digitales que son saber buscar información, la comunicación, saber crear, la seguridad y saber resolver el problema. Estás competencias se evalúan como nivel básico, nivel mediano y nivel avanzado. Acto seguido, para trabajar estas competencias, hicimos un ejercicio en grupos en el que teníamos que clasificar unas frases relacionadas con cada competencia y agruparlas en cada una de ellas. 

   Para terminar, ella nos comentó que las TIC no son de gran ayuda en Educación Infantil, pero que a pesar de no incorporarlas en las escuelas, la realidad es que vivimos en una sociedad donde estamos rodeados de ellas y por lo tanto, por mucho que en la escuela no los utilicen, fuera de esta, seguramente las utilizaran. Por ello, es muy importante trabajar sobre la conciencia del peligro que estás tienen y como tenemos que tomar parte para. Esto último, es exactamente en lo que trabaja el "Berritzegune".

   

UNRWA

Lehen egunean artea gizarte eraldaketarako tresna gisa izenpean zenbait hitzaldi izan genituen UNRWA euskadiren eskutik. UNRWA Ekialde Hurbilean dauden Palestinako Errefuxiatuentzako Nazio Batuen Agentzia da. Hauen helburua, Jordanian, Libanon, Sirian eta Palestinar herrialde okupatuetan dauden 5 milioi palestinar errefuxiatuei arreta, babesa eta defentsa eskaintzea da. Euren egoerari irtenbide baketsua eta iraunkorra emanez eta gainerakoei hauek bizi duten egoeraren berri emanez. Beti ere, aurre iritziak apurtuz.

Azken finean, gizarte eraldaketarako hezkuntzaren bitartez, aldaketa indibidual, kolektibo eta herritar kritikoak sortu behar ditugu. Barrutik ukitzen gaituzten gauzek eraldaketa horretarako bidea irekitzen dute, hausnarketarako, pentsamendu kritikoa garatzeko zein aurreiritziak apurtzeko. Horren adibide garbia da, artista eta irakaslea den Maysun Cheikh Ali Mediavillak egiten duen lana. Pertsonen sentimenduak mugiarazteko eta kasu honetan Palestinako kasua ezagutarazteko artea eta IKT-ak elkartuz mezu desberdinak elarazten ditu.

Hortaz, eraldaketa hori aurrera eramateko artea baliabide lagungarria izan daiteke Haur Hezkunzako etapan, izan ere, barruko sentimendu edo egoera ezkutuak kanporatzeko aukera zabala ematen digu. Askotan, adierazi nahi dugun hori hitzez komunikatzea zaila egiten zaigu bai heldu zein haurrei eta kasu horietan tresna honetaz baliatzea eragingarria izan daiteke.

Nahiz eta hitzaldi hauek gai interesgarri asko jorratu eta ezagutza desberdinak barneratu, jardunaldiaren bigarren atala, tailerrak, eraman errazagoak izateaz gain, ezagutzak modu dinamiko eta ludikoago batean barneratu genituen. Honek, hausnartzera bultzatu gintuen, etorkizun batean geure haurrekin ikasgelan gaudenean, nolako klaseak eman nahi ditugu edo nola lotu nahi dugu haur ororen arrakasta? Ezagutzak teoria hutsarekin soilik ez dira barneratzen eta hortaz, tailerretan ikusi bezala modu dinamiko batean ikasteak bide gehiago irekitzen dizkigu, kritikotasuna eta iritzi pertsonala garatzeaz gain sentimendu eta egoera desberdinei bidea emateko balio du.

Hona eman tailer bakoitzak egin zizkigun ekarpenak:

➔ Komiki tailerra

Tailer honetan hainbat jarduera egin genituen, haurrekin aniztasuna lantzeko baliagarriak.

Hasteko, norbaitek sentimendu bat esan behar zuen (haserre, pozik, triste…) eta beste batek sentimendu horren aurpegia marraztu behar zuen arbelean. Ondoren, bakoitzari orri bat banatu eta epe motz bat genuen aurpegi bat margotzen hasteko, irakasleak esaten zuenean eskubiko lagunari pasa behar genion orria eta honek gure marrazkia jarraitu behar zuen eta guk gure ezkerreko lagunaren marrazkia jarraitu behar genuen. Honela, hainbat ikaskideren marrazkiei gure ekarpen txikiak eginez, aurpegi ezberdinak lortu genituen.

Bukatzeko, komiki bat sortu behar genuen eta bakoitzak gai bat aukeratu beharrean dinamika bat egin genuen bakoitzak gai bat izan zezan. Orri zati batean subjektu bat idatzi genuen eta beste orri zati batean egoera (adibidez, subjektua: txakurra, egoera: parkean jolasten). Ondoren, subjektuak poltsa batean eta egoerak beste batean sartu eta bakoitzetik bat hartu genituen, horrela gure esaldia osatuz eta gure gaia sortuz. Bakoitzak bere gaiarekin gure komikia sortu genuen.

Egia da hasiera batean “komiki tailerra” irakurri genuenean ez zela oso gure gustukoa izan. Uste genuen komikiak haur hezkuntzatik oso urrun zeudela, ez diegula probetxu handirik aterako edota zuzenean ez ditugula erabiliko. Tailer honek ikuspegi hori aldatu digu, komikiak, marrazkiekin batera, artea dira, eta arteak beti hainbat onura dakartza, kasu honetan, haur hezkuntzan.

Artea haur hezkuntzan komunikatzeko tresna bezala definituko genuke. Artearen bitartez, kasu honetan komiki edo marrazkiak, haurrek mezu oso garrantzitsua elarazten dituzte. Askotan, haurrak bere sentimenduak transmititu nahi ditu eta ez ditu nahi adina baliabide hauek adierazi ahal izateko, honek haurraren egoera ulertzea galarazten dio irakasleari eta ondorioz haurra frustratua senti daiteke. Baliabide didaktiko honen bitartez, hau da, komiki edo marrazkiaren bitartez, haurrari barruko nahaste horiek kanpo munduari komunikatu eta adierazteko aukera zabaltzen zaio. Honela, irakaslea haurraren egoerara gerturatu eta bere egoera afektibo eta soziala gertuagotik ezagutzeko aukera izango du, jarraian, egoera horretara egokitzeko testuinguru egokia eskainiz.

Ipuinen moduan, komikiak ere Haur Hezkuntzarako baliabide didaktiko garrantzitsuak dira. Hauen bitartez, haurrei bestelako mundu eta errealitateak ezagutzeko aukerak zabaltzen dizkiegu, haurra pentsatzera eramanez. Azken finean, bertan kontatzen diren gertaerek helburu hezitzailea dute, modu honetan haurrei balore positiboak helarazten dizkiegu.

Bestalde, komikia, arazo sozial eta kulturalak konpontzeko lagungarria izan daiteke. Bakoitzaren desberdintasunak onartuz eta balore hezitzaile eta positiboetan hezteko bideak irekiz. Kasu honetan, kominiak kultura ezberdinak eta bakoitzaren arazoak bertan trasmititzeko aukera ematen digu, haur bakoitzaren egoera eta kultura landu, ezagutu, ulertu eta esterotipoak hausteko.

➔ Antzerki tailerra

Antzerki tailerrean, errefuxiatuak pairatzen duten egoera orokorraren interpretazio txiki bat egiteko aukera eman ziguten. HHko ikasleok, gelara sartu eta borobilean dinamika bat egin ondoren, jolasten hasi ginen. Tailerra eman zigun mutilak azaldu zuen, jolasaren bitartez antzeztuko genuela, eta haurrek ere halaxe egiten dutela.

Hainbat joko egin genituen bertako espazioa aprobetxatuz. Batetik, mutilak zenbaki batzuk esaten zituen eta guk zenbakiaren araberakoa egin behar genuen: salto, geldirik geratu edo hildakoarena egin. Bestetik, hondartza bat irudikatu behar genuen eta bakoitzak, hondartzan egon daitezkeen osagai ezberdinak imitatu behar genituen gorputza erabiliz.

Hasierako jokoek, antzerkiko dinamika hartzen lagundu ziguten, bertan landu behar genituen aspektu ezberdinak finkatzen: mugimendua, errepikapena, zurruntasuna… Errepikapenak, oraintsu azaldu bezala, toki handia hartu zuen. Behin eta berriz errepikatu behar izan genuen eszena berdina, buruan sartu, grabatu eta ondo finkatuta geratu arte.

Lehenengo eszenan, errefuxiatuak beraien herri eta etxeetatik, errefuxiatuen kanpoan sartzeko egin beharreko bide luze, neketsu eta mingarria antzeztu behar genuen. Gure objektuak, hau da, zapatak eskuan edo gainean hartuta, baliorik handiena zuen altxorra irudikatzen zuen. Baliozko altxor horiek baina, abandonatu egin behar izan genituen.

Bigarren eszena gauzatu ahal izateko, beste joko bat egin genuen, imajinazioa zena gure tresna garrantzitsua. Hondartzan egongo bagina bezala irudikatu behar genuen gure burua, bakoitza pertsonaia edo egoera bat interpretatuz.

Hirugarrenik eta azken eszena antzezteko, gorputzaren zurruntasuna zen kontuan izan beharreko faktorea. Soldaduak bagina bezala, azkar eta indar handiz azaldu genuen errefuxiatuek beharrezko dituzten osasun zerbitzuak hartzeko izaten dituzten zailtasunak, milaka kilometroko ilarak eginez.

Azkenik, ilaran jarri ginen guztiok, eta kandela batzuk eskuan hartuta, aurrera egiten zuten batzuek. Besteok atzetik eta astiro, eszenifikatu genuen egoeraren gogortasuna, amaiera emanez antzerkiari.

Modu oso interesgarria izan zen errefuxiatuen egoera irudikatu ahal izateko, oso originala eta aldi berean gogorra. Sentimenduen leku handia hartu zuten, emozioak azaleratuz eta errefuxiatuak izango bagina bezala imajinatuz gure burua.

Jokoaren bitartez, oso erreala eta aldi berean errepresentazioa bat zen egoera gordin bat azaldu ahal izan genuen. Ez genuen espero, joko sinple batzuetatik abiatutako ariketa, horrelako antzerki batean bukatuko litzatekeenik.

Oso interesgarria da egin genuen ariketa, haurrekin ere antzezlanen edo antzerkiaren bitartez, milaka gauza landu daitezkeelako. Errealitatera hurbiltzeko aukera ematen du, eta norbere aurreiritzi eta jarrera ezegokiak alboratzeko oso herraminta eraginkorra da. Gainera haurrentzako ere entretenigarria izan daiteke, eta didaktikoa aldi berean.

Zer esanik ez, gorputz adierazpena eta emozioak asko lantzen direla, hauek izanik haur hezkuntzan landu beharreko aspektu garrantzitsu bi.

➔ Ipuin tailerra

Tailer honetan, ez genuen ipuinik irakurri ezta kontatu ere, bizik eta gure esperientziak kontatzen jardun genuen tailerra iraun zuen denbora. Horretarako, tailerra hainbat zatitan banatu genuen.

Hasteko eta behin bakoitza bere burua aurkeztu zuen gela osoaren aurrean. Horrela konfiantza giroa sortu genezan eta denen aurrean lotsa gutxiago pasa genezan. Ondoren, bikoteka jarri ginen. Bertan, beste kideari txikitako esperientzia positibo bat, bizitzako momentu barregarrik bat edo beldurrezko bat hautatu eta kideari kontatu behar izan genion. Hau egitean eta bikotekide guztiak amaitzean, denen aurrean beste kideak azaldutako esperientzia hori kontatu behar izan genuen gure modura.

Jarraian, bikoteak baita hasierako bizipenak mantenduz, bizipen hori zentzumenen bitartez kontatu behar genion. Horretarako, bakoitzak bizipen hori bost hitzetan laburbildu zuen gerora bikotekideari ukimenaren bitartez hori transmititzeko. Hori egitean, bikotekide bakoitzak bagenekien gutxi gorabehera zertaz joango zen bestearen bizipena. Leku ezberdinetara eraman ondoren, bakoitza bestearen frentean eseri zen eta benetako esperientzia hori azaldu zion. Ariketa honen bitartez, nire bikotekidea eta ni, asko hitz egin genuen eta gure esperientzian gehiago sakontzen lagundu zigun, baita konturatu ginen ez genuela bizipen zakar hori batek bakarrik jasan.

Ondoren, ipuin bat osatu behar izan genuen, baina ez edozein ipuin, baizik eta izenez eta adjektiboz osaturiko bat. Alegia, ordenean jarrita, bakoitza izen eta adjektibo bat esan behar genuen gure aurrekoak esandakoarekin bat etortzen zena, telefono izorratuaren antzerako jolasa izan zen. Esan beharra dago, ariketa hau ez zitzaigula asko gustatu oso zaila izan baitzen, ez genuelako jarraitzen aurrekoak esandakoa, oso zaila baitzen guztiek esandakoaz oroitzeaz.

Laburbilduz, naiz eta aniztasunaren inguruan ez hitz egin tailer honetan, konturatu ginen, egoerak kontatu ditzazkegula naiz eta, benetan ez bizi. Besteen lekuan jarri gaitezkeela sentimenduak azalduz, errealitatea deskribatuz… Honela, pertsona gehiagorengana heldu gintezke besteen egoera azalduz.